Piękne krajobrazy powiatu oraz bogactwo zabytków stwarzają wielkie możliwości rozwoju turystyki. Powiat Warszawski Zachodni położony obok Warszawy jest doskonałym miejscem relaksu dla zmęczonych wielkomiejskim gwarem warszawiaków.

Powiat warszawski zachodni dzięki swemu  położeniu jest jednym z bardziej interesujących regionów w Polsce. Jest to region, w którym można odnaleźć ślady przeszłości, liczne zabytki architektury, jak również niezwykle atrakcyjne tereny turystyczno – rekreacyjne. Powiat warszawski zachodni stara się wspierać i promować wydarzenia kulturalne, które odbywają się w poszczególnych gminach powiatu. Pragniemy przedstawić naszą ofertę wydarzeń kulturalnych, które odbędą się w 2016 roku. Kalendarium powstało w wyniku współpracy powiatu z gminami oraz organizacjami pozarządowymi. W powiecie co roku organizuje się wiele imprez kulturalnych i rozrywkowych. Niektóre z nich na stałe wpisały się w kalendarz wydarzeń. Należy do nich m.in. Letni Festiwal „W krainie Chopina”, który ma wieloletnią tradycję i trwa przez całe lato. Koncerty kameralne odbywają się w przepięknych obiektach sakralnych i placówkach kulturalnych.

Ogromną popularnością cieszy się także plenerowa impreza, o charakterze ludowego festynu, pn.: „Eko-Piknik”, organizowana we wrześniu każdego roku. Festyn ten przybliża mieszkańcom powiatu problemy eko - rolnictwa i agroturystyki, a także propaguje zdrowy styl życia, w czystym i przyjaznym środowisku. Przy tej okazji odbywają się liczne kiermasze lokalnego rękodzieła, zdrowej żywności, konkursy i pokazy dla uczestników pikniku. Nie brakuje przy tym świetnej zabawy, przy dobrej muzyce znanych i lubianych zespołów muzycznych. W organizowaniu życia kulturalnego ogromną rolę odgrywają domy kultury w poszczególnych gminach, gdzie odbywają się recitale, wieczory autorskie, odczyty, wystawy malarskie, fotograficzne, koncerty, jak również spektakle teatralne. Ponadto, w powiecie odbywają się liczne występy lokalnych grup tanecznych, wokalnych, organizowane są warsztaty twórcze, a także konkursy literackie i wiele, wiele innych wspaniałych wydarzeń. Warto podkreślić, że młodzież ma niepowtarzalną okazję rozwijania swoich talentów na zajęciach w różnych zespołach i ogniskach, działających przy domach kultury, szkołach i świetlicach.

W ostatnich latach rośnie zainteresowanie historią Polski, a zwłaszcza historią bitew. Dzieje się to w dużej mierze za sprawą różnych grup rekonstrukcji historycznych, które odtwarzają epizody wojenne, starając się przybliżyć widzom realia dawnych czasów. Rekonstrukcje bitew organizowane są również w powiecie warszawskim zachodnim. Od kilku lat regularnie odbywają się w Ołtarzewie, Łomiankach, Lipkowie i okazjonalnie w innych miejscach powiatu. 

Powiat warszawski zachodni jest jednym z najmłodszych powiatów w Polsce. Został utworzony 16 lat temu. Jednak tereny gmin, które są położone w jego granicach, mają długą historię. Począwszy od czasów starożytnych, gdy wytapiano tu żelazo z rudy darniowej, poprzez wieki nowej ery, wojny, powstania, bitwy, przemarsze różnych wojsk – łącznie z armią Napoleona Bonaparte – dużo się tu działo. Do naszego powiatu należy siedem gmin: Błonie, Izabelin, Kampinos, Leszno, Łomianki, Ożarów Mazowiecki, Stare Babice.  Jest to rozległy teren, jego powierzchnia wynosi 533 km2. Siedzibą powiatu jest od 2005 roku Ożarów Mazowiecki. Wcześniej siedziba Powiatu mieściła się w Warszawie.   

Herb powiatu, na którym przedstawiono orła mazowieckiego skwadrowanego ze smokiem czerskim, nawiązuje do historycznego herbu dawnego księstwa czersko-warszawskiego. Po raz pierwszy pojawił się na pieczęci księcia mazowieckiego Janusza I pod koniec XIV wieku. Jego powstanie związane jest z podziałem Mazowsza między synów księcia. Herb ten, znany jest również, z chorągwi księcia Janusza I, której użyto pod Grunwaldem.

Na unikatowy wizerunek Powiatu Warszawskiego Zachodniego wpływa jego bezpośrednie sąsiedztwo z Kampinoskim Parkiem Narodowym. Obejmuje on prawie całą północną część Powiatu i zajmuje ponad 30% jego terytorium. W 2000r. wraz ze strefą ochronną został uznany przez UNESCO za Światowy Rezerwat Biosfery, pod nazwą „Puszcza Kampinoska”, a w 2004r. wszedł w skład sieci NATURA 2000 (PLC140001). Niezwykła rzeźba terenu, mozaika środowisk, o skrajnie odmiennych warunkach, stwarza doskonałe warunki do życia niezliczonej liczbie gatunków roślin i zwierząt. Wyjątkowa wartość Parku polega na tym, że posiada on nie tylko walory przyrodnicze, jest to także skarbnica miejsc pamięci narodowej. Puszcza Kampinoska jest także ulubionym miejscem artystów – jej pejzaż od zawsze był natchnieniem dla poetów i plenerem dla malarzy, fotografików, filmowców.

Powiat Warszawski Zachodni, oprócz istotnych walorów komunikacyjnych, gospodarczych, mieszkaniowych oraz naturalnych, oferuje również szereg atrakcji historycznych. Powiat położony jest na przedpolu Warszawy, bohaterskiej stolicy, która długo broniła się podczas II Wojny Światowej. Polscy żołnierze z armii „Poznań” i „Pomorze” przedzierali się po bitwie nad Bzurą na odsiecz walczącemu miastu. Tu boje toczyły również jednostki armii „Łódź” i „Modlin”. Na tym terenie walczyła Grupa Operacyjna Kawalerii gen. Romana Abrahama, której 14. Pułk Ułanów Jazłowieckich szarżą otworzył drogę do Warszawy. Tu wreszcie przez dwa tygodnie broniła się mało znana Reduta Babice, chroniąc zachodnią rubież Warszawy. Wrzesień 1939 roku zebrał na tych terenach wyjątkowo krwawe żniwo. Przyszły lata okupacji, prześladowania konspiratorów i niewinnej ludności cywilnej, kolejne dramaty i ofiary – to wszystko pozostawiło na naszej ziemi trwały ślad.

W sierpniu 1944 roku wybuchło Powstanie Warszawskie, a trzeba wiedzieć, że działania wojenne z nim związane nie toczyły się tylko w stolicy, lecz także w naszym powiecie – w Puszczy Kampinoskiej i okolicznych miejscowościach. Tu działały bowiem Armia Krajowa Grupa „Kampinos” i inne mniejsze ugrupowania.

Gmina i Miasto Błonie

Błonie należy do najstarszych miast Mazowsza. W XI wieku istniało tu wczesnośredniowieczne grodzisko (nazywane Łysą lub Szwedzką Górą). W XIII wieku w Błoniu był gród książęcy z murowanym palatium. W tym czasie wzniesiono także kościół pod wezwaniem Świętej Trójcy ufundowany w 1257 roku przez księcia mazowieckiego Konrada II, wokół którego zaczęła powstawać osada, wówczas w pobliskim Rokitnie istniała również kasztelania. Błonie rozwijało się, w końcu XIV wieku stało się stolicą powiatu błońskiego.

W XV wieku urodziło się w Błoniu dwóch sławnych mężów: Mikołaj z Błonia, doktor praw, kanonik warszawski, autor wielu dzieł w języku łacińskim, i Maciej z Błonia, uczony, lekarz nadworny królów: Aleksandra Jagiellończyka i Zygmunta Starego. U schyłku XV wieku w Błoniu osiedlili się Żydzi, tworząc ośrodek handlowy. Złoty wiek Błonia skończył się z nastaniem XVII stulecia. Potop szwedzki sprowadził kataklizm pożaru na prawie całe miasto.

Za panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego miasto podnoszono z ruin, głównie za sprawą królewskiego bratanka – księcia Józefa Poniatowskiego, który był dzierżawcą starostwa błońskiego. Pozostawił po sobie dworek zwany „Poniatówką”. W dworku przez wiele lat swoją siedzibę miał Gminny Ośrodek Kultury.

Lata upadku Rzeczypospolitej, rozbiorów, powstania narodowe, liczne przemarsze obcych wojsk kilkukrotnie niszczyły miasto. W okolicy Błonia toczyło się wiele bitew. W 1770 roku wojska rosyjskie pobiły tu siły konfederacji barskiej, w 1794 roku miasto stało się areną zwycięskich walk Powstania Kościuszkowskiego – dywizje gen. Stanisława Mokronowskiego, Jana Henryka Dąbrowskiego i księcia Józefa Poniatowskiego odniosły zwycięstwa nad Prusakami. W okresie wojen napoleońskich również w okolicy doszło do wielu walk, a sam Napoleon Bonaparte zatrzymał się w błońskim zajeździe, który niestety nie dotrwał do naszych czasów.

Przełom XIX i XX wieku przyniósł Błoniu kolejny rozwój, do czego przyczyniły się nowe połączenia komunikacyjne, m.in. linia kolejowa łącząca miasto z Warszawą i Łodzią. Czas I Wojny Światowej był dla miejscowości prawdziwym kataklizmem, w rejonie Błonia, Rokitna i w okolicach toczyły się walki pomiędzy wojskami rosyjskimi i niemieckimi. II Wojna Światowa przyniosła miastu kolejny dramat.

Gmina Izabelin

Gmina Izabelin znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Warszawy i Kampinoskiego Parku Narodowego. Najstarszą wsią gminy, a także całej Puszczy Kampinoskiej, jest Truskaw. Wieś wzmiankowana jest w dokumentach z 1419 roku, na prawie królewskim z nadania króla Władysława Jagiełły.

Trudna historia Polski odcisnęła na terenach gminy Izabelin swoje piętno. Zachowały się podania mówiące o pomocy mieszkańców tych terenów w Insurekcji Kościuszkowskiej.  W późniejszych latach folwark w Truskawiu był bazą powstańców styczniowych w 1863 roku. Również II Wojna Światowa zebrała krwawe żniwo na tych terenach. Do dziś zachowały się w Puszczy Kampinoskiej liczne ślady przedzierania się na odsiecz oblężonej Warszawie w 1939 roku wojsk armii „Poznań” i „Pomorze” (po bitwie nad Bzurą).

Na terenach gminy Izabelin działali także żołnierze konspiracji, głównie AK Grupa „Kampinos”. Na przełomie sierpnia i września 1944 roku pod Pociechą doszło do największej bitwy partyzanckiej w Puszczy Kampinoskiej. Brały w niej udział m.in. Powstańcze Oddziały Specjalne „Jerzyki” pod dowództwem por. Jerzego Strzałkowskiego „Jerzego”, szwadron kawalerii pod dowództwem por. Adolfa Pilcha „Doliny” i oddziały sochaczewskie AK. Partyzanci w kilkudniowej bitwie pokonali oddziały brygady RONA (Russkaja Oswoboditielnaja Narodnaja Armia) wsławionej okrucieństwami na ludności cywilnej. Polskie oddziały odniosły także zwycięstwo w Truskawiu, gdzie z 2 na 3 września 1944 roku rozbito siły niemieckie.

Cmentarz Leśny znajduje się w północno-zachodniej części Zakładu dla Niewidomych w Laskach, w lesie sosnowym na skraju Puszczy Kampinoskiej. Cmentarz powstał w latach 20. XX wieku wraz
z Zakładem dla Niewidomych i spoczywają tutaj wyłącznie zasłużeni dla Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi, jego przyjaciele, pracownicy oraz w równych rzędach siostry Franciszkanki Służebnice Krzyża, opiekujące się Zakładem. Znajdują się tu groby ludzi zasłużonych nie tylko dla Zakładu, ale dla polskiej literatury, nauki
i kultury, takich jak Antoni Słonimski, Halina Mikołajska, Marian Brandys, Stanisław Stomma, Jan Lechoń, także politycy – Tadeusz Mazowiecki,  uczeni i architekci.

Gmina Kampinos

Pierwsza wzmianka o lokowanej na prawie chełmińskim miejscowości zwanej Białym Miastem (późniejszym Kampinosem) pochodzi z 1377 roku. Prawa miejskie miejscowość utrzymywała blisko półtora wieku. W drugiej połowie XV wieku Kampinos należał do dóbr książąt mazowieckich. W 1557 roku był jeszcze miastem, natomiast 22 lata później – zaledwie osadą puszczańską. Z Kampinosu wyruszali na łowy Jan III Sobieski i Stanisław August Poniatowski. W czasie Powstania Styczniowego w miejscowym dworze stacjonował sztab powstańczy Zygmunta Padlewskiego.

W czasie II Wojny Światowej w tej części Puszczy Kampinoskiej wycofującym się znad Bzury oddziałom Wojska Polskiego zagradzały drogę jednostki niemieckiej piechoty zmotoryzowanej. Szczególnie ciężkie walki toczyły się  na początku września 1939 roku, gdy południowym skrajem puszczy przebijały się do stolicy grupy żołnierzy z rozbitych armii „Poznań” i „Pomorze”. Poległych pochowano w puszczy, w 1941 roku przeniesiono na Cmentarz Wojenny w Granicy, gdzie spoczywa ponad 800 żołnierzy armii „Poznań” i „Pomorze”, głównie z 7. Pułku Strzelców Konnych Wielkopolskich i z 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich, którzy w dniach 16-18 września 1939 roku polegli w okolicach miejscowości Zamość, Górki i Cisowe.

15 września 1968 r. wieś Kampinos została odznaczona Krzyżem Grunwaldu III klasy za patriotyczną postawę mieszkańców w czasie II wojny światowej i wcześniej.

Wieś Granica leżąca w gminie Kampinos (uznawana przez wielu za najbardziej malowniczą miejscowość puszczańską) to znakomity punkt wyjściowy wycieczek pieszych i rowerowych. Miejscowość powstała około 1795 roku. W okresie międzywojennym został tam wybudowany zespół drewnianych budynków Nadleśnictwa Kampinos w stylu tzw. architektury narodowej, który obecnie objęty jest opieką konserwatorską.

Gmina Leszno 

Gmina Leszno zajmuje powierzchnię 125 km2, 46% jej powierzchni należy do Kampinoskiego Parku Narodowego. Wykopaliska na lesznowskim cmentarzu i w okolicach jeziora Tomczyn potwierdzają istnienie tu osady datowanej na 1400-1200 rok p.n.e. (według niektórych źródeł nawet na 3500 rok p.n.e.). Na terenie puszczy w rezerwacie Zamczysko znaleziono ślady grodziska z XII wieku.

Przez Leszno wiódł od wieków tzw. Trakt Królewski, prowadzący od Sochaczewa przez Kampinos, Borzęcin, Zaborów, Groty do Warszawy. Trakt prowadził brzegiem skarpy Puszczy Kampinoskiej, która graniczy z Równiną Błońską bogatą w urodzajne ziemie.

Leszno dynamicznie rozwijało się w okresie międzywojennym. W tym czasie powstała także linia kolejki wąskotorowej do Błonia, Zaborowa i Pilaszkowa. Kursowały tam dwa parowozy i 30 wagonów. Uznaniem roli Leszna w tym czasie była tu wizyta w 1931 roku Prezydenta Ignacego Mościckiego.

Pałac w Zaborowie i otaczający go park posłużyły za plenery przy kręceniu takich filmów jak „Lalka” czy „Kariera Nikodema Dyzmy”. W dworze u Izbińskich gościem bywała pisarka Klementyna z Tańskich Hoffmanowa. W Zaborowie konie dla regimentu od pana Trzaskowskiego mieli nabyć bohaterowie powieści Henryka Sienkiewicza "Ogniem i mieczem" - Wołodyjowski i Zagłoba, lecz po drodze doszło do pojedynku z Bohunem w Lipkowie.

Podczas II Wojny światowej toczyły się na terenie gminy krwawe walki. W gminie Leszno wiele osób współdziałało z partyzantami, wiele było też w konspiracji. Tu działała bowiem AK Grupa „Kampinos”, której oddziały wywalczyły i utrzymywały w sierpniu i wrześniu 1944 roku Niepodległą Rzeczpospolitą Kampinoską. Puszcza w tamtych latach, jak i wcześniej, w XIX wieku była schronieniem powstańczych oddziałów.

Gmina i Miasto Łomianki

Gmina Łomianki leży w odległości 15 km od centrum Warszawy, ma powierzchnię 39 km2, cały jej obszar znajduje się w Otulinie Kampinoskiego Parku Narodowego.

Początki osadnictwa na tym terenie datuje się na X-XI wiek. Tędy przebiegał szlak komunikacyjny łączący przez Łomianki i Zakroczym dwie pierwsze stolice Mazowsza: Płock i Czersk. Najstarszą osadą zamieszkaną do dziś jest prawdopodobnie Kiełpin z prastarym kurhanem i starym cmentarzyskiem. W 1461 roku miejscowość należała do Kiełpińskich herbu Rogala. Większość okolicznych terenów w średniowieczu była własnością książąt mazowieckich, aż do roku 1526, gdy część książęca przeszła na własność króla Zygmunta Augusta. Podczas panowania Zygmunta Starego królowa Bona założyła w Burakowie, Młocinach i okolicy sieć dobrze prosperujących młynów.

W początkach XX wieku powstało wiele małych zakładów przemysłowych i rzemieślniczych. W okresie międzywojennym Łomianki były wielonarodowościową wsią. Żyli tu Polacy, Niemcy i Żydzi.

II Wojna Światowa pozostawiła w Łomiankach wiele ofiar. Pierwszy lotniczy pojedynek Kampanii Wrześniowej miał miejsce właśnie nad Łomiankami. Tu 1 września 1939 roku polski samolot PZL P.11 pilotowany przez ppłk. Leopolda Pamułę zestrzelił messerschmitta Me-109. Przez okoliczne tereny do Warszawy przedzierały się oddziały armii „Poznań” i „Pomorze” po bitwie nad Bzurą. W kwaterze wojskowej w Kiełpinie spoczywa 2300 żołnierzy Wojska Polskiego. To największy liczebnie Cmentarz Wojenny w powiecie warszawskim zachodnim.

Na wieczną pamięć zasługuje działanie zgrupowania kawaleryjskiego złożonego z resztek czterech (spośród 10) brygad kawalerii, jakie istniały przed wojną w Wojsku Polskim: Wołyńskiej, Kresowej, Pomorskiej i Nowogródzkiej oraz kilku oddziałów kawalerii dywizyjnej. Zgrupowanie to przez szereg dni broniło Palmir, skąd Warszawa i Modlin czerpały amunicję. Bój pod Łomiankami był kulminacją walk w tej okolicy. Niemcy ponieśli w nim również ogromne straty. Bitwa pod Łomiankami miała miejsce podczas kampanii 1939 roku w dniu 22 września 1939 r. pomiędzy niedobitkami Wojska Polskiego z Armii Pomorze i Poznań, którymi dowodził gen. Mikołaj Bołtuć, a wojskami niemieckimi płk Wilhelma Brandta. Dla upamiętnienia tej bitwy co roku we wrześniu organizowana jest rekonstrukcja historyczna „Bitwa pod Łomiankami 1939r.”

Gmina i Miasto Ożarów Mazowiecki

Osadnictwo na terenie dzisiejszego Ożarowa Mazowieckiego może sięgać IX wieku p.n.e. Osiedlano się tutaj ze względu na bardzo wysokiej jakości gleby – czarne ziemie, które sprzyjały rozwijaniu rolnictwa. Pierwsze zapisy o dotyczące terenów obecnego Ożarowa Mazowieckiego pochodzą z czasów Kazimierza Wielkiego i są datowane na 1342. Nazwa wsi Pożarowy pojawia się ok. 1414 i 1440, wiadomo że 1475 była to wieś książęca. W 1530 Pożarowy należały do starostwa warszawskiego. W XVI i XVII w. Pożarowy były jedną z większych wsi w dzisiejszym powiecie warszawskim zachodnim. Od końca XVI w. zaczęto używać nazwy Ożarów.

W 1901 we wschodniej części wsi Franciszków z funduszy przemysłowca Kazimierza Ansgarego Kamińskiego powstała huta szkła. Od 1903 na linii kolei warszawsko-kaliskiej powstał przystanek pasażerski Franciszków. W 1906 w sąsiednim Ołtarzewie postało Towarzystwo Przyjaciół Ołtarzewa, którego zadaniem był rozwój wsi. Rokiem przełomowym dla osady był 1911, kiedy to powstała spółka akcyjna „Miasto Ogród”, której zadaniem była budowa kolonii domów jednorodzinnych.

Podczas wojny obronnej we wrześniu 1939 na zachód od Ołtarzewa miała miejsce bitwa Armii Łódź i Armii Poznań z nacierającymi wojskami niemieckimi, zginęło ok. 1000 żołnierzy, którzy spoczywają na cmentarzu wojennym w |Ołtarzewie. Dla upamiętnienia tego wydarzenia co roku organizowany jest Apel poległych oraz widowisko historyczne – „Bitwa Ołtarzewska”.

Po upadku powstania warszawskiego hitlerowcy zorganizowali w Ożarowie dwa obozy przejściowe, w hucie szkła dla cywili wypędzonych ze stolicy i w fabryce kabli dla powstańców. W szczytowym momencie w tragicznych warunkach przebywało tu 11.000 powstańców. 3 października 1944 roku w dworku Reicherów  podpisano układ o zaprzestaniu działań wojennych kończący  Powstanie Warszawskie. We dworze od 1959 roku odbywały się zebrania Klubu Inteligencji Katolickiej, którego współzałożycielką była Aniela Reicher-Urbanowicz. Uczestnikami zebrań byli m.in.: Julian Tuwim, Leopold Staff, Tadeusz Mazowiecki, Stanisław Stomma, Stefan Kisielewski.

Najbardziej znanym mieszkańcem Ołtarzewa w okresie międzywojennym był Janusz Kusociński, złoty medalista z Los Angeles (1932 r.) w biegu na 10 km. Kusociński był rekordzistą świata, Wicemistrzem Europy i wielokrotnym Mistrzem Polski. Po wybuchu wojny, w stopniu kaprala bronił Warszawy. Później działał w konspiracji. Został aresztowany przez gestapo. Przeszedł więzienia na Mokotowie i Pawiaku. Został rozstrzelany 21 czerwca 1940 roku w Palmirach. Na jego cześć postawiono pomnik przed pływalnią w Ożarowie Mazowieckim i w Ołtarzewie, przy ul. T. Kościuszki, gdzie kiedyś mieszkał.

Gmina Stare Babice

Gmina Stare Babice graniczy bezpośrednio z Warszawą, z zachodnią częścią dzielnicy Bemowo. W 2013 roku Babice obchodziły swoje 700-lecie. Dowodem długiego rodowodu tej miejscowości jest dokument księcia mazowieckiego Siemowita II, w którym wymienia się nazwę Babice w 1313 roku. Babice szczycą się bogatą historią. W pradawnych czasach na terenach tej gminy wytapiano żelazo z rudy darniowej, zachowały się pozostałości pieców hutniczych zwanych dymarkami. W późniejszych stuleciach Babice były majątkiem ziemskim, który przez lata należał do różnych rodów. W Latchorzewie mieszkał nadworny lekarz Stefana Batorego Wojciech Oczko.

Mieszkańcy babickiej gminy zapisali się w historii powstań narodowych. W czasie Insurekcji Kościuszkowskiej w słynnej bitwie pod Maciejowicami walczył Ignacy Działyński, dziedzic Babic i Latchorzewa, który był generałem i dowodził 10. regimentem piechoty, tzw. Działyńczykami. W Powstaniu Styczniowym w lesie babickim zorganizowano punkt zborny. Tu mjr Walery Remiszewski sformował oddział powstańczy „Dzieci Warszawy”, w którym oprócz warszawiaków było wielu mieszkańców Babic i Lipkowa.  

Ciekawostką jest, że w Lipkowie bywał król Stanisław August Poniatowski, który polował w okolicach. Około roku 1880 Lipków odwiedzał także Henryk Sienkiewicz, który przyjeżdżał tu do Marii Szetkiewiczówny – swojej późniejszej żony. Stąd na kartach „Trylogii” pojawiają się nazwy Babice i Lipków, gdzie miał odbyć się słynny pojedynek Bohuna z Michałem Wołodyjowskim.

Podczas II Wojny Światowej Ziemia Babicka stała się areną krwawych walk. Tu oddziały Wojska Polskiego broniły Warszawy i tzw. Reduty Babice, której część stanowiły tereny należące do wielkiej Radiotelegraficznej Stacji Transkontynentalnej. W 1923 roku w Babicach uruchomiono część nadawczą Transatlantyckiej Stacji Radiotelegraficznej – jednej z największych instalacji tego typu na świecie. Infrastruktura Radiostacji rozciągała się na długości 4 km. W jej skład wchodziły:  10 wież o wysokości blisko 130 m i budynek, w którym mieściła się aparatura nadawcza. Radiostacja w latach 1923-1939 zapewniała Polsce łączność z całym światem. We wrześniu 1939 roku tereny Radiostacji były miejscem bohaterskich walk żołnierzy polskich w obronie Ojczyzny. Kopia masztu znajduje się przed siedzibą Urzędu Gminy w Starych Babichach. Maszt odsłonięto 17 listopada 2013 roku. Dziewięćdziesiąt lat temu właśnie z podwarszawskich Babic Prezydent RP Stanisław Wojciechowski nawiązał łączność z Prezydentem USA Johnem C. Coolidge’em.

Wybrane zabytki powiatu warszawskiego zachodniego

W powiecie licznie występującą grupą zabytków są kościoły i obiekty sakralne. Warto zobaczyć między innymi neogotycki kościół z elementami romańskimi z 1257 r. pw. Św. Trójcy w Błoniu. Kolejnym wartym zobaczenia obiektem jest barokowy kościół pw. Wniebowstąpienia NMP w Rokitnie z 1676 roku.

Do najciekawszych pod względem architektonicznym należą:

Neogotycki kościół pw. Św. Jana Chrzciciela w Lesznie z połowy XVII w.
Barokowy kościół z 1728 roku w Starych Babicach.

Na terenie powiatu można spotkać liczne stare dworki, pałace i parki podworskie, które przywołują pamięć szlacheckiej świetności. Do najpiękniejszych z nich należy wzniesiony w pierwszej połowie XVIII wieku barokowy pałac w Lesznie.

Przez lata pałac niejednokrotnie ulegał różnym przeobrażeniom. Przebudowano wnętrza, zmieniano elewacje i dobudowano nowe skrzydło. Pałac otoczony jest parkiem, który założony został w XVIII wieku. Warto zobaczyć także położony malowniczo
w dużym parku eklektyczny pałac w Zaborowie. Pałac opada tarasami w kierunku dwóch stawów a w jego architekturze przeważają formy barokowe i klasycystyczne z elementami secesyjnymi.

Ciekawy jest także pochodzący prawdopodobnie z I połowy XIX wieku, zbudowany w stylu klasycyzmu i neorenesansu pałac
w Zaborówku. Wielokrotnie przebudowywany i  rozbudowywany, posiada trzy obustronne, piętrowe ryzality: dwa skrajne zwieńczone trójkątnymi szczytami i ryzalit zwieńczony szczytami uskokowymi.

W Zielonkach można obejrzeć neorenesansowy pałac z 1855 r. Jest to budynek częściowo parterowy i częściowo piętrowy z trzykondygnacyjną wieżą na planie koła o szpiczastym hełmie. Od frontu ryzalit zwieńczony jest trójkątnym szczytem i poprzedzony żeliwnym gankiem o czterech smukłych kolumienkach. W pobliżu zachowały się także pozostałości pałacowego parku.

Ciekawym przykładem dawnej architektury dworskiej jest dwór w Pilaszkowie gdzie mieści się Muzeum Dworu Polskiego oraz największe na Mazowszu Muzeum Pojazdów Konnych, w którym zgromadzono około 40 unikatowych bryczek, karet, paradnych sań i wozów strażackich.

Kolejnym ciekawym zabytkowym obiektem jest  pochodzący z połowy XIX wieku dworek „Poniatówka” w Błoniu. W tej grupie zabytków wspomnieć należy także, będące dziś własnością prywatną i nieudostępnione do zwiedzania, klasycystyczny pałac w Passie.

Dwór Reicherów z początku XIX wieku w Ożarowie Mazowieckim, w którym 2 października 1944 r. podpisane zostało zakończenie Powstania Warszawskiego.

Równie ciekawa atrakcję stanowi zbudowany pod koniec XVIII wieku w stylu późnobarokowym dwór w Lipkowie. Odrestaurowany w 1957 r. stanowi dziś plebanię sąsiadującego z nim kościoła pw. Św. Rocha. W dworze znajduje się stała wystawa o historii Lipkowa i Henryku Sienkiewiczu. Pisarz, laureat literackiej Nagrody  Nobla, tu właśnie w książce „Ogniem i Mieczem” umieścił pojedynek Bohuna z Wołodyjowskim.  Na tej podstawie w Lipkowie kręcone były niektóre sceny ekranizacji tej części sienkiewiczowskiej trylogii.

Kolejnym ciekawym zabytkowym obiektem jest  pochodzący z połowy XIX wieku dworek „Poniatówka” w Błoniu. W tej grupie zabytków wspomnieć należy także, będące dziś własnością prywatną i nieudostępnione do zwiedzania, klasycystyczny pałac w Passie.